Reisicumhur (Cumhurbaşkanı) İsmet İNÖNÜ’nün yüksek himayesi altında, Maarif Vekili (Milli Eğitim Bakanı) Hasan Ali Yücel başkanlığında, 6-21 Haziran 1941 tarihleri arasında Ankara’da toplanan Birinci Coğrafya Kongresinde toplantıya katılan yetkililer kurucular olarak 21.6.1941 tarihinde Kongre Başkanlığına önerge vererek Türk Coğrafya Kurumu kurulmasını teklif etmişlerdir.

30.01.1942 tarihinde Ankara Valiliğine yapılan başvuruya 12.3.1942 tarih ve 2350 sayılı yazı ile gerekli izin alınmıştır.Türk Coğrafya Kurumu’nun yasası önce 30 Mart 1942 tarih ve 126 sayılı Maarif Vekilliği Tebliğler Dergisinde yayınlanmış, kuruluş haberi ile birlikte Ulus ve Cumhuriyet Gazetelerinin 5 Nisan 1942 sayılı nüshalarında ilân edilmiştir.

Kurum’un amacı; "Türkiye’de coğrafyanın ve diğer yer ve beşer ilimlerinin gelişimine ve ilerleyişine çalışmak, Türkiye’nin ilmî metotlarla coğrafyasını incelemek, cihan coğrafya hareket ve ilerleyişlerini takibeylemektir. "

Yasasına göre Milli Eğitim Bakanı Türk Coğrafya Kurumu'nun başkanıdır. 1941 - 1950yılları arasındaki başkanları Milli Eğitim Bakanlarıdır. (Hasan Ali YÜCEL, Reşat şemsettin SİRER, Hasan Tahsin BANGUOĞLU). Bu dönemde Türk Coğrafya Kurumu'nun Kamu Yararına Dernek sayılması;

1. İçişleri Bakanlığının 12.4.1947 tarih, 82-175-265 sayılı yazısı,
2. Danıştay Genel Kurulu'nun 7.7.1947 tarih, 47-102/123 sayılı kararı,
3. Bakanlar Kurulu'nun 24.7.1947 tarih, 3/6216 sayılı kararı ile kabul edilmiş ve Cumhurbaşkanı İsmet İNÖNÜ imzası ile tebliğ edilmiştir.

21.2.1952 tarihinde yapılan III. Genel Kurulda Prof. Ali Macit ARDA, 14.12.1967 tarihinde yapılan VIII. Genel Kurulda Prof. Cemal Arif ALAGÖZ başkanlığa seçilmişlerdir. Milli Güvenlik Konseyi'nin 12.9.1980 gün ve 17103 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 7 sayılı tebliğine göre derneklerin faaliyetleri durdurulmuştur. Ankara Sıkıyönetim Komutanlığının 15.7.1982 gün ve 1982/Der. Müt-109-10823 sayılı yazısı ile "Coğrafya Kurumu Derneği"nin faaliyetlerine devam etmesinde sakınca görülmeyerek açılmasına müsaade edilmiştir.

21.5.1987 tarihinde Ankara'da Türk Tarih Kurumu Konferans Salonunda yapılan XVI. Genel Kurul'da yapılan seçim sonucunda Başkanlığa Emekli Prof. Dr. İsmail YALÇINLAR seçilmiş ve Kurum 23.12.1987 tarihinde merkezini Ankara'dan İstanbul'a nakletmiştir. Daha sonra Kurum Başkanlıklarına, 20.5.1999 tarihinde Prof. Dr. Metin TUNCEL, 28.5.2001 tarihinde Doç. Dr. İ. Yaşar HACISALİHOĞLU, 10.1.2010 tarihinde Y. Doç. Dr. T. Ahmet ERTEK seçilmiştir.

Türk Coğrafya Kurumu'nun faaliyetleri; Bilimsel Kongreler, Meslek Haftaları, Coğrafi Geziler ve Arazi Çalışmaları, Öğretmen Çalıştayları, Mesleki Çalışma ve Araştırma Toplantıları, İlk ve Orta Öğretim Proje Yarışmaları, Uluslararası Coğrafya Olimpiyatları, Yayınlar (Türk Coğrafya Dergisi, Türk Coğrafya Kurumu Yayınları) dır.

IGU Uluslarası Coğrafya Birliği'ne 1949 yılından, EUROGEO Avrupa Coğrafyacılar Birliği'ne 2011 yılından itibaren üyedir.

2012 yılında Köln/Almanya'da yapılan oylama sonucu 2020 Uluslararası Coğrafya Kongresi İstanbul'da yapılacaktır.